Drie jaar Tea for Two: maatwerkbedrijven en woonzorgcentra pakken samen het personeelstekort in de zorg aan

Gepost op 21/12/2021

Dat de zorgsector met een groot personeelstekort kampt, werd de afgelopen twee coronajaren meer dan ooit duidelijk. Helaas is die arbeidskrapte een oud zeer. Dat beseften ze in 2018 ook bij maatwerkbedrijf vzw De Biehal. Samen met verschillende partners zetten zij het ESF-project ‘Tea for Two’ op, om werknemers uit de sociale economie in te zitten in de woonzorgsector. Na ruim drie jaar mag het resultaat er zijn: een duurzaam samenwerkingsmodel én een leerrijke praktijkgids. Lees hier alles over hun traject!

Vzw De Biehal is een veelzijdig maatwerkbedrijf uit regio Limburg en de Antwerpse Kempen. In 2018 besloten ze in te gaan op de ESF-oproep ‘Transnationaliteit’. Deze oproep zette in op de versterking van de Vlaamse arbeidsmarkt via partnerschappen en ‘mutual learning’. Binnen dit kader besloot De Biehal samen met drie woonzorgcentra en drie maatwerkbedrijven te onderzoeken hoe de personeelskrapte in de woonzorgsector kon worden aangepakt.

De keuze voor een partnerschap tussen deze twee uiteenlopende sectoren, de sociale economie en de ouderenzorg, leek op het eerste gezicht niet evident. De keuze om een brug te slaan tussen beide sectoren en een grensoverschrijdende samenwerking op te zetten, groeide uit twee vaststellingen:

  • De werkdruk in de woonzorgsector lag te hoog doordat zorgmedewerkers naast hun reguliere zorgtaken ook heel wat niet-zorgspecifieke taken moesten opnemen.
  • Binnen de maatwerkbedrijven ontstond de nood aan nieuwe, uitdagende functies voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.

[[{"type":"media","view_mode":"media_large","fid":"5580","attributes":{"alt":"","class":"media-image","height":"320","width":"480"}}]]

(© Vzw De Biehal)

Daarom besloten de partners om te onderzoeken of ze nieuwe, ondersteunende functies konden creëren voor werknemers uit de sociale economie binnen de woonzorgsector. Zomaar nieuwe taken en rollen creëren binnen een bestaand systeem is echter niet evident. Het transformatieproces vereiste heel wat aanpassingen en nieuwe samenwerkingsverbanden. De Biehal en de partners putten daarvoor onder andere uit praktijkvoorbeelden in Finland en Denemarken, om hun inzichten vervolgens te vertalen naar een Vlaamse werkcontext en uit te testen via proefprojecten en stages binnen de sterke partnerschappen.

Na drie jaar onderzoeken, testen en bijschaven mag het resultaat er zijn. Het nieuwe, duurzame samenwerkingsmodel leidt tot zeer hoge werktevredenheid bij de sociale-economiemedewerkers, door onder andere het sociale contact met de bewoners, de collegialiteit en het groepsgevoel op de werkvloer. Ook voor Tom, medewerker bij maatwerkbedrijf De Ploeg, was de ervaring een succes:

“In het begin was het een beetje zoeken omdat je in een volledig nieuwe omgeving terechtkomt. Je moet je ook een beetje aanpassen aan je nieuwe collega’s. Na een tijdje begin je steeds meer los te komen en wordt het steeds plezanter. Ik vond het ook fijn dat ik hier veel kon bijleren en eens wat nieuwe klusjes mocht uitvoeren: lampen vervangen, klinken vast schroeven, banden van rolstoelen oppompen…”

[[{"type":"media","view_mode":"media_large","fid":"5577","attributes":{"alt":"","class":"media-image","height":"320","width":"480"}}]]  [[{"type":"media","view_mode":"media_large","fid":"5578","attributes":{"alt":"","class":"media-image","height":"320","width":"480"}}]]

(© Vzw De Biehal)

Ook voor de zorgmedewerkers verliep het project positief. Hun takenpakket kon structureel verlicht worden door de inzet en hulp van de medewerkers uit de sociale economie.

Julie, maatschappelijk werker Home Elisabeth:“In het begin van de samenwerking investeer je wel wat tijd in het begeleiden en sturen van de medewerkers. Geleidelijk begin je te voelen dat de medewerkers de bewoners, het huis en hun taken steeds beter kennen en ik daardoor meer tijd kreeg voor mijn kerntaken zoals de gesprekken met de bewoners en hun families.”

Nathalie Van Ginneken, coördinator bewonerszorg bij woonzorgcentrum Ter Vest: “De start verliep wat stroef, omdat ons personeel taken uit handen moest geven die ze gewend zijn om zelf uit te voeren. Het voelde voor hen raar aan om die taken ineens te laten liggen. Aan het einde van de stageperiode waren de medewerkers van De Sprong volledig opgenomen in onze zorgteams. Ze werden niet meer bekeken als medewerkers uit de sociale economie die vanuit een project in Ter Vest kwamen helpen, maar echt als iemand van het team, als iemand van ons waarmee we samen konden pauzeren, lachen en babbelen. Het is ook gewoon fijn om te zien dat het project werkt en dat ons personeel voelt dat er meer tijd vrij komt en dat ze die ook effectief kunnen investeren in de zorg voor de bewoners.”

De Biehal heeft het volledige proces beschreven in een handige praktijkgids, geïllustreerd met verhalen en ervaringen van deelnemers en projectmedewerkers, tips en tools om er zelf mee aan de slag te gaan. Ze stelden het project op 25 november 2021 voor aan het publiek. Deze voorstelling is te herbekijken via deze link.

Meer info over dit project via de ESF-projectenkaart.