Goed rapport voor leerecosystemen

Gepost op 03/07/2025

Eind 2021 kregen 5 pilootprojecten in Limburg en de Westhoek Europese subsidies om leerecosystemen uit te bouwen: lokale partnerschappen die informeel leren stimuleren. IDEA Consult evalueerde ze in 2024. Conclusie was dat de leerecosystemen goed op weg waren om succesvolle partnerschappen te worden, op voorwaarde dat er genoeg omkadering is.

Wat zijn leerecosystemen?

Levenslang leren doe je niet alleen op de werkvloer. Je leert ook als je actief bent in verenigingen, samen met de buren een moestuin onderhoudt, iemand uit het dorp helpt iets te repareren of met andere ouders dingen organiseert voor de kinderen. Ook al voelt het niet als leren, toch ontwikkel je zo heel wat talenten. Dat informele leren willen we extra stimuleren in lokale leerecosystemen. Als iedereen de kans krijgt om zijn of haar talent te ontplooien, wordt ook de gemeenschap daar beter van.

Wat waren de 4 belangrijkste conclusies van de evaluatie? 

  • Alle leerecosystemen legden een sterke basis voor een gedeelde visie. Binnen elk netwerk zijn er een aantal kernorganisaties die de centrale coördinatie op zich nemen en de lijm vormen tussen alle parnerorganisaties. Toch mag de visie nog meer en breder, naar buiten toe, uitgedragen worden. 

  • De samenwerking tussen organisaties binnen de leerecosystemen is vaak afhankelijk van eerder opgebouwde en persoonlijke relaties. Organisaties die in het verleden al samenwerkten, doen dat nu ook. Maar het blijft een uitdaging om alle partners langdurig te betrekken, en minder vanzelfsprekende partners aan te trekken. Om die samenwerking te voeden, is er nog meer kennisdeling nodig, en een uitwisseling van middelen en infrastructuur. 

  • Om de effecten van de leerecosystemen vast te stellen, kwam de evaluatie te vroeg. Vast staat dat de leermomenten bewoners samenbrengen. Er zijn eerste signalen dat het aanbod bijdraagt aan de bewustwording over leren, spreekdurf, sociaal kapitaal en sociale verbindingen. De uitdaging is om de drempel nog te verlagen voor kwetsbare doelgroepen. Er moeten ook meer evaluatiemomenten worden ingebouwd: wat werkt en wat werkt niet? En de evaluatie beveelt aan om goede praktijken te bundelen in draaiboeken. 

  • Europa WSE speelde een belangrijke rol. Niet alleen financieel, maar ook om partners samen te brengen. 

Aanpassingen in de leerecosystemen

Na de evaluatie voerde Europa WSE al verschillende aanpassingen door. 

  • Er kwamen intussen 2 nieuwe projectoproepen die nog breder werden verspreid om nieuwe, uiteenlopende actoren warm te maken. De samenwerking met een lokaal bestuur is niet meer verplicht. 

  • Om de administratieve lasten te beperken, werden de inhoudelijke rapporteringen vervangen door voortgangsmeetings. 

  • Om leertrajecten meer gestructureerd aan te pakken, namen we een aantal initiatieven. Zo kwam er een opleiding over organisatienetwerken en een trainingsprogramma rond samenwerking in netwerken. We organiseren inspiratiedagen rond thema’s als communicatie, verduurzaming en impact.

Ontdek de 5 leerecosystemen 

Europa WSE financiert momenteel 5 pilootprogramma's rond leerecosystemen. Bibliotheken, buurtwerkingen, sportclubs jeugdverenigingen, lokale besturen en andere lokale partners experimenteren er samen rond leren