Transitieprojecten op een rijtje

Vijf weken lang doken we in de wereld van leven, leren en werken in 2050. We deelden verschillende inzichten en praktijkervaringen van negen transitie-experimenten die met het visiedocument over leren, leven en werken in 2050 aan de slag gingen. Hoe hebben deze frisdenkers, kantelaars en koplopers de visie in de praktijk omgezet? In deze terugblik vatten we de belangrijkste lessen samen.

Meester van je eigen leerweg

1. Een meer holistische begeleiding van de lerende vraagt om andere organisatiestructuren. Traditionele en hiërarchische structuren moeten aangevuld worden met horizontale structuren, waardoor teams meer autonomie krijgen om het leren samen te organiseren en te begeleiden.
2. Leerecosystemen zijn een nuttig concept om situationeel leren te versterken en te erkennen. Ze ontsluiten contexten waarbinnen mensen ervaringen opdoen buiten de klassieke leslokalen en formele leer- en werkomgevingen.
3. Waarderen en erkennen gaat breder dan diploma’s. Situationeel leren gebeurt in levensechte situaties. We moeten erkenning geven aan vaardigheden, competenties en kennis die los van diploma’s en op informele manier verworven zijn.

Samen organiseren voor transitie

1. Zorg voor een duidelijk kompas en voor een dito organisatie. Ga bewust het gesprek aan over de samenwerking en stel een gezamenlijke missie. Leg alles op tafel en zoek naar een manier om samen te doen, praten en beslissen.
2. Begin, probeer, reflecteer en wees flexibel. Je moet nog niet alles weten van bij het begin. Al doende leer je. Zoek daarin de balans tussen vooraf bepalen hoe je samenwerkt en samen vormgeven terwijl je bezig bent.
3. Investeer in (het samenwerken met) mensen. Besteed aandacht aan je team, zowel praktisch als persoonlijk. Maak ruimte voor een veilige omgeving en open feedbackcultuur waar wrijving en conflict niet uit de weg worden gegaan.

Inclusie in cocreatie

1. Organiseer kansen voor ontmoeting en verknoping. Breng mensen fysiek samen rond een gedeeld doel of gedeelde uitdaging, in een gedeelde ruimte. Zo ontstaan mogelijkheden voor samenwerking en uitwisseling.
2. Werk samen met de ander, vanuit verschil. Erkennen dat diversiteit een meerwaarde is, vraagt om aandacht voor samenwerken met de ander. Methodes voor inclusieve besluitvorming kunnen helpen om ruimte te geven aan elke stem.
3. Mensen zien vanuit een meervoudige identiteit biedt kansen voor inclusie. Mensen kunnen lid zijn van verschillende groepen, wat leidt tot herkenning en verbinding over de grenshokjes heen. Door ons niet vast te pinnen op één element, zien we de ander z’n complete spectrum.

Wendbare ruimte voor leren

1. Zet een campingbaas in als schakel met de buitenwereld. Deze plekwerker fungeert als een operationele, verbindende en organisatorische verbinding tussen verschillende leervragen, contexten, ruimtes en talenten. Door klassieke muren te doorbreken draagt de campingbaas bij aan duurzame en dynamische leerecosystemen en samenwerkingsverbanden met de ruimere omgeving.
2. Leerruimtes van de toekomst vragen om wendbare ruimte en organisatie. ze moeten zich eenvoudig kunnen aanpassen aan nieuwe noden en behoeften, los van één welbepaalde functie.
3. De wereld is een leerplek. Wanneer de schoolmuren niet langer de grenzen van een leeromgeving bepalen, boren we de mogelijkheden aan voor plekgebaseerd of nomadisch leren, letterlijk in de wijde wereld. Leren wordt zo meer dan ooit een actieve bezigheid.